Otporan je na sve insekticide, adaptirao se na gradsku sredinu i preživio sezonu bez padavina
Uske, drvene klupe na studentskoj poliklinici u drugom po veličini gradu u Etiopiji, počele su da se popunjavaju u martu prošle godine, na klupama su sjedili mladi pod groznicom praćenom glavoboljama, piše NYTimes.
Helen Asaminev, glavna sestra bila je zbunjena. Studenti su imali simptome malarije. Ali, ljudi je dobijaju malariju u gradovima, a studenti nisu nigdje putovali, Bio je u toku dio sezone bez padavina. Malarije nema stotinama kilometara okolo.
Ipak, kada im je testirala krv, malarija se pojavila u većini uzoraka. Do aprila, svaki drugi student u muškom dijelu kampusa, imao je malarija, 1.300 slučajeva sve ukupno.
Prenatrpana klinika bila je polazište medicinske misterije koja je najavila novu krizu javnog zdravlja u Africi. U njenom centru je “anopheles stephensi”, vrsta komarca, koja nosi malariju koja je stigla u lučki grad male istočno afričke nacije Džibuti pre 10 godina i koju su nadležni sve vreme ignorisali. Otporan je na sve insekticide, adaptirao se na gradsku sredinu i preživeo sezonu bez padavina. Sada ga ima i u centralnim dijelovima kontinenta, a entomolozi kažu da je dalje širenje neizbježno.
Afrika ima strategiju da se bori protiv malarije kao bolesti u seoskim područjima, ali se sada suočava sa prijetnjom po gradove, gdje je sve više ljudi u riziku. Prijetnja da nestane sav progres protiv malarije je realna. Ona i dalje ubija 620.000 ljudi svake godine, uglavnom u Africi.
“Stephens” se razmnožava u vodi, a “uspijeva” u prenatrpanim gradovima, gdje nepouzdani vodovod često prisiljava ljude da skladište vodu po kući, a neodnošenje đubreta sa ulica daje im još mjesta da se razvijaju.
Ima ga i u Keniji, Sudanu, Nigeriji
“Veoma je zabrinjavajuće, tamo gdje se “stephensi” usidri, broj slučajeva vrlo brzo naraste”, kaže Sara Zohdi, koja vodi tim posvećen invazivnim vrstama američke vlade.
Afrika je najmanje urbanizovan kontinent, ali i kontinent koji ima gradove koji se najbrže šire, Do 2030. godine, 50 odsto populacije živeće u gradovima, predviđa se. Pošto je pronađen u Džibutiju i Etiopiji, “stephensi” je uočen i u Keniji i Sudanu, čiji glavni gradovi, Najrobi i Kartum, imaju po oko 6 miliona stanovnika i Nigeriji, čiji Lagos ima 16 miliona stanovnika, što je duplo više od Njujorka.
Istraživači koje su predvodili entomolozi sa Oksforda procijenili su da je dodatnih 126 miliona ljudi u riziku da dobije malariju.
Najviše pogađa malu decu
Simptomi malarije su visoka temperatura, groznica, jake glavobolje, povraćanje. Bez lečenja, može da bude fatalno. Malu decu najjače pogađa, pa među 620.000 mrtvih svake godine najviše ima djece.
Ako se komarac hrani na osobi koja već ima parazita, insekt ga unese zajedno sa krvlju, pa parazit počinje novi životni ciklus u telu komarca. Oko nedelju dana kasnije, ako komarac ujede nekog novog, prenese i parazita svojom pljuvačkom.
Šume Tolera, koja živi u delu grada Dire Dava u kom živi srednja klasa, dobila je prošlog aprila temperaturu, dok je bila u petom mjesecu trudnoće. Testirali su je na malariju u bolnici u kojoj radi kao medicinska sestra, više puta, i svi rezultati su bili negativni. Pošto je postala toliko slaba, odveli su je u javnu bolnicu, koja ima iskustva sa svakodnevmim slučajevima malarije, gde je konačno dobila dijagnozu i lekove.
“Nikada u životu nisam bila toliko bolesna”, kaže.
Dobila je anemiju, a u nedeljama koje su uslijedile, njen muž, dvoje djece i snaha dobili su malariju.
U Etiopiji “stephensi” komarci, neuobičajeno i alarmantno, prenose oba tipa parazita koji uzrokuju malariju. Ovaj tip komarca potiče iz južne Azije. U Indiji, bolest se dobro kontroliše m čak i u gradovima, agresivnim praćenjem kontakata i ubijanjem larvi komaraca.
Svjetska zdravstvena organizacija zapazila je “stephensi” vrstu komaraca u Africi 2012. godine, ali nisu smatrali da je postao prijetnja sve do 2019. godine.
Sprječavanje da se larve razviju može da bude mnogo teško, domaćinstva mogu da prekriju tankere sa vodom, pobacaju stare kante, ali da zanemare poklopce sa flaša koji potencijalno mogu da posluže kao mjesto gdje će se razviti larve. U Džibutiju su čak pronalazili larve u kapima koje su kapale iz klima uređaja.